-
1 однодневный
однодне́вный дом о́тдыха — bir gün için gidilen dinlenme evi
-
2 дневка
Bir günlük düşleme; düşlem -
3 дневной
gün(sıfat),gündüz(sıfat); günlük* * *1) gün °; gündüz °дневно́й свет — gün / gündüz ışığı
ла́мпа дневно́го све́та — gün ışığı lambası
в дневное вре́мя — gündüzün, gündüzleri
дневна́я сме́на (рабочих) — gündüz postası
он рабо́тает в дневну́ю смену — gündüzcüdür
он у́чится в дневну́ю смену — gündüzlüdür
дневно́й спекта́кль / сеа́нс — matine
2) günlükдневно́й за́работок — günlük kazanç; gündelik
дневная вы́работка — (bir) günlük üretim
-
4 суточный
1) (bir) günlük2) (су́точные) → сущ., мн. günlük, ikamet yevmiyesi -
5 выплавка
yapım; üretim* * *ж1) ( действие) yapımвы́плавка чугуна́ — dökme demir yapımı
2) (то, что выплавлено) üretimсу́точная вы́плавка ста́ли — bir günlük çelik üretimi
-
6 рацион
-
7 вести
getirmek,götürmek; sürmek (araba),yönetmek (araba/uçak); gezdirmek; döşemek; gitmek (yol),çıkmak (yol); yol açmak,neden olmak; önde olmak; yönetmek; yürütmek,sürdürmek* * *1) getirmek; götürmekвести́ дете́й на прогулку — çocukları gezmeye götürmek
он ведёт сюда́ пять челове́к — ardına beş kişi takmış geliyor
куда́ ты нас ведёшь? — bizi nereye götürüyorsun?
вести́ ма́ссы за собо́й — yığınları peşinden sürüklemek
вести́ к побе́де — zafere götürmek
вести́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşturmak
2) sürmek; yönetmekвести́ маши́ну — arabayı sürmek / yönetmek
вести́ самолёт — uçağı yönetmek
3) gezdirmekвести́ утюго́м по тка́ни — ütüyü kumaşın üstünde gezdirmek
4) döşemekвести́ желе́зную дорогу — demiryolu döşemek
5) gitmek; açılmakдоро́га ведёт в лес — yol ormana gider / ulaştırır
у́лица ведёт к мо́рю — sokak denize çıkar
следы́ вели́ в лес — izin yönü ormanın içine gidiyordu
следы́ вели́ в... — перен. izler...a uzanıyordu
6) перен. yol açmak, neden olmak; vardırmakвести́ к во́йнам — savaşlara yol açmak
вести́ к непра́вильным вы́водам — sakat sonuçlara götürmek / neden olmak
7) önde olmak; önde götürmekвести́ го́нку — спорт. yarışı önde götürmek
"Дина́мо" ведёт со счётом 2-0 — Dinamo 2-0 öndedir
8) перен. yönetmekвести́ семина́р — semineri yönetmek
вести́ уро́ки хи́мии — kimya dersleri vermek
продолжа́ть вести́ уро́к — dersini sürdürmek
вести́ собра́ние — toplantıya başkanlık etmek
вести́ програ́мму (на телевидении) — programı sunmak
вести́ переда́чи на (радио) — yayın yapmak
9) yürütmek; sürdürmek; yapmakвести́ борьбу́ — savaşım / mücadele yürütmek / yapmak
вести́ войну́ — savaşı sürdürmek
вести́ перегово́ры — görüşmeler yapmak
вести́ перепи́ску — yazışmak
вести́ ого́нь — ateş etmek
вести́ приготовле́ния к чему-л. — bir şeye hazırlıklar yapmak
вести́ повседне́вную рабо́ту с ма́ссами — yığınlar arasında günlük çalışma yapmak / yürütmek
10) (протокол, дневник и т. п.) tutmak••вести́ мяч спорт. — top sürmek
вести́ жизнь, вести́ о́браз жи́зни — bir hayat sürmek
я к э́тому и веду́ (речь) — sözü oraya götürüyorum zaten
вести́ себя́ как... —... gibi davranmak
он вёл себя́ как шко́льник — okul öğrencisi gibi davrandı
-
8 день
gündüz* * *м1) günкако́й сего́дня день (неде́ли)? — bugün ne?
до вчера́шнего дня — düne kadar / değin
о́тпуск на пять дней — beş günlük izin
пое́хать на́ три́ дня — üç günlüğüne / üç gün için gitmek
пое́хать на́ день (без ночёвки) — günübirlik gitmek
вступа́ть в си́лу со дня опубликова́ния — neşir tarihinden itibaren yürürlüğe girmek
столе́тие со дня основа́ния заво́да — fabrikanın yüzüncü kuruluş yılı
он зараба́тывает де́сять рубле́й в день — günde on ruble kazanıyor; gündeliği on rubledir
газе́та дохо́дит до чита́теля в тот же день — gazete, okurlarının eline gününde ulaşır
за́ день (в продолжение дня) — bir gün içinde
нанима́ть / снима́ть что-л. за́ три́ рубля́ в день — bir şeyi günlüğü üç rubleye kiralamak
в оди́н и тот же день — aynı gün
в э́тот / в тот день — o gün
с ка́ждым днём — her geçen gün
2) (дни) мн. zaman, sıra; çağв на́ши дни — günümüzde, zamanımızda
в дни войны́ — savaş sırasında
Евро́па на́ших дней — günümüz Avrupa'sı
••день ото дня́ — günden güne
его́ дни сочтены́ — günleri sayılı
до конца́ свои́х дней — ömrünün sonuna kadar
(и) день и ночь — gece gündüz, geceli gündüzlü
в оди́н прекра́сный день — günün birinde
среди́ / средь бе́ла дня — güpegündüz
-
9 свежий
taze* * *1) врз taze; diri ( не увядший); körpe, dumanı üstünde ( только что сорванный); gıcır gıcır ( новый); tertemiz ( чистый)све́жий хлеб — taze ekmek
све́жая ры́ба — taze balık
све́жие я́йца — taze / günlük yumurta
све́жая зе́лень (об овощах) — собир. çiğ yeşil sebze
све́жий сала́т — diri salata
све́жие но́вости — taze havadis
све́жие кра́ски — taze renkler
све́жие си́лы / войска́ — taze kuvvetler
све́жая ра́на — тж. перен. taze yara
све́жий анекдо́т — çiçeği burnunda bir fıkra
све́жий во́здух — serin ve temiz hava
э́то собы́тие ещё свежо́ в па́мяти — перен. bu olayın hatırası tazedir
э́кспорт све́жих фру́ктов и овоще́й — yaş meyve ve sebze ihracı
2) serin ( прохладный); soğuk ( холодный)све́жий ветеро́к — serin esen hafif bir rüzgar
••за́втра порабо́таешь на све́жую го́лову — yarın dinç kafa ile çalışırsın
-
10 двухнедельный
1) (о сроке, возрасте) iki haftalıkв двухнеде́льный срок — iki hafta içinde
2) ( об издании) iki haftada bir çıkan, on beş günlük -
11 же
ise; ki; ki,ya; aynı* * *I союз1) против. iseна пра́ктике же... — oysa uygulamada...
по на́шему же мне́нию... — bize göre ise...; oysa bize göre...
2) присоед. kiII частицакогда́ мы прие́хали - прие́хали же мы во вто́рник - пого́да была́ чуде́сная — geldiğimiz zaman - ki Salı günüydü - hava günlük güneşlikti
1) усил. ki, yaя же тебе́ говори́л, что... — sana... söylemiştim ya
не всё же брать, на́до немно́го и дать — hep alınmaz ya, biraz da verilir
э́то твой портфе́ль? - А чей же?! — bu çanta senin mi? - Ya kimin olacak?
и нашёл же (он) вре́мя! — ирон. tam da bulmuş sırasını!
пре́жний реко́рд принадлежа́л ему́ же — eski rekor gene ona aitti
он поби́л свой же (со́бственный) реко́рд — yine kendisine ait rekoru kırdı
на́до сейча́с же уезжа́ть отсю́да — bugünden tezi yok buradan ayrılmalı
за́втра же — yarından tezi yok
сра́зу же / сейча́с же телеграфи́руй — derhal telle
бу́дет израсхо́довано ещё сто́лько же — bir bu kadar daha harcanacak
в пе́рвую же ночь — daha ilk gecede
на сле́дующий же день — hemen ertesi günü
сра́зу же по́сле оконча́ния войны́ — savaşın bitiminden hemen sonra
ну, иди́ же (сюда́)! — haydi, gelsene (ya)!
к тому́ же — kaldı ki
2) ( при указании на полное тождество) aynıто же мо́жно сказа́ть и о тебе́ — senin için de aynı şey söylenebilir
по э́той же причи́не — yine bu nedenle
-
12 жить
yaşamak; geçinmek; oturmak,ikamet etmek* * *1) врз yaşamakры́ба живёт в воде́ — balık suda yaşar
дуб живёт до́лго — meşenin ömrü uzun olur
жить холостяко́м — bekar yaşamak
жить сча́стливо — mutlu yaşamak, mutlu bir hayat sürmek
па́мять о нём в наро́де бу́дет жить ве́чно — onun anısını halk her zaman canlı tutacaktır
да до́лго ли ему́ жить-то оста́лось?! — kaç günlük ömrü kaldı ki?!
ты у меня́ бу́дешь жить как короле́ва — seni kraliçeler gibi yaşatacağım
он без тебя́ жить не мо́жет! — sensiz edemez / yapamaz!
они́ пло́хо живу́т (ме́жду собо́й) — aralarında geçim yok
с сосе́дями он живёт дру́жно — komşularıyla iyi geçiniyor
2) в соч.он жил нау́кой — kendini bilime vermiş gidiyordu
я им (одни́м) живу́ — beni yaşatan, tek
3) (чем, на что) geçinmekжить на зарпла́ту — ücreti / maaşı ile geçinmek
жить свои́м трудо́м — emeğiyle geçinmek / yaşamak
они́ э́тим живу́т — onların geçimi bu yüzden
жить ста́ло трудне́е — geçim zorlaştı
го́род жил торго́влей / за счёт торго́вли — şehir ticaretten geçinirdi
4) yaşamak; oturmak, ikamet etmek; kalmakжить в дере́вне — köyde yaşamak
жить в гости́нице — otelde kalmak
жить в студе́нческом общежи́тии — öğrenci yurdunda yatmak / kalmak
жить в бара́ке — barakada barınmak / oturmak
где вы сейча́с живёте? (постоянно) — şimdi nerede oturuyorsunuz / ikamet ediyorsunuz?
два дня я жил у знако́мых — iki gün tanıdıklarda yattım
5) разг. ( сожительствовать) düşüp kalkmak6) уст.она́ жила́ у них в служа́нках / прислу́гах — onların kapısında hizmetçilik etmişti
••он приказа́л до́лго жить — sizlere ömür
-
13 речь
ж, врзkonuşma; dil ( язык)о́рганы ре́чи — konuşma organları
дефе́кт ре́чи — konuşma özürü
у́стная речь — konuşma dili
стихотво́рная речь — şiir dili
слова́, употребля́емые в повседне́вной ре́чи — günlük dilde kullanılan kelimeler
звуча́ла многоязы́чная речь — birçok dilde konuşuluyordu
о́кающая речь — o'ların hakkını vererek konuşma
его́ речь на съе́зде — kongrede yaptığı konuşma
вы́ступить с ре́чью — konuşma yapmak, nutuk söylemek
пусты́е ре́чи — boş laf
••речь шла о... —...dan söz ediliyordu / konuşuluyordu
речь идёт о... — söz konusu olan (şey),...
статья́, о кото́рой идёт речь — söz konusu (edilen) yazı
об э́том не мо́жет быть и ре́чи — bunun sözü / lafı bile edilemez
завести́ речь о чём-л. — bir şeyden söz açmak
См. также в других словарях:
bir günlük beylik beyliktir — hoşa giden bir durum, kısa da sürse çekici ve güzeldir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük — is. 1. Rəqəmlərdən sonra gələrək işin neçə gündə görüləcəyini və ya görülə biləcəyini, yaxud şeyin neçə günə çata biləcəyini və s. bildirir. İki günlük işim qalıb. Üç günlük odun. – <Əvvəlinci kəndli:> Həkim bir günlük yolda olur. . . Ə. H … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
bir — is. 1) Sayıların ilki 2) Bu sayıyı gösteren 1, I rakamlarının adı 3) sf. Bu sayı kadar olan Bir kalem. 4) sf. Herhangi bir varlığı belirsiz olarak gösteren (sayı) Bir adam sizi arıyor. 5) sf. Tek Allah birdir. 6) sf. Beraber Hep biriz, ayrılmayız … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük — 1. is., ğü Tütsü için kullanılan bir çeşit ağaç sakızı Birleşik Sözler günlük ağacı akgünlük 2. sf., ğü 1) O günkü, o günle ilgili 2) Üzerinden gün geçmiş veya geçecek On günlük çocuk. Sekiz günlük gezi. 3) Her gün yapılan, her gün yayımlanan,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük güneşlik — sf., ği Açık ve bol ışıklı, sıcak, yağışsız (yer veya hava) Meteorolojinin günlük güneşlik bir hava vaat ettiği, resmen sağanak yağışlı bir sabahtı. H. Taner Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller günlük güneşlik görünmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük dil — is., db. Konuşma dili Günlük dilde doğrudan yer almıyor belki, ama resmî dilde önemli bir işlevi var. T. Uyar … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük değer — is. 1) Beslenmede alınan gıdanın bir gün içindeki kullanımına ilişkin ölçü 2) ekon. Menkul değerlerin bir gün için belirlenen fiyatı … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük ağacı — is., bit. b. Ülkemizde Muğla ilinde yetişen, 20 m yüksekliğe erişebilen, çınar görünüşünde bir ağaç, sığla (Liquidambar orientalis) … Çağatay Osmanlı Sözlük
günlük defter — is., tic. Bir işletmenin yaptığı işleri günü gününe geçirdiği defter, yevmiye defteri … Çağatay Osmanlı Sözlük
üç günlük ömür — ömrün kısalığını anlatan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
güncilik — bir günlük, gündelik, hamal … Çağatay Osmanlı Sözlük